روزها در راه ـ تقدیم نامه کتایون مزداپور

سلام به دوستان

شما شنونده صدای من از پادپخش روزها در راه هستید. روزها در راه را که شروع کردم این ایده در سرم بود که هر شماره را به یکی از بزرگان فرهنگ کشور که بر شکل‌گیری بنیان اندیشه‌های من و هم نسلانم موثر بودند، پیشکش کنم. راسیتش نخستین فردی هم که در ذهنم بود آقای دکتر محمدجعفر محجوب بودن، که همین عبارت سلام به دوستان که در دیباچه هر قسمت از زبانم می‌شنوید یادگار درس­گفتارهای ایشان است.

رفته رفته که پیش اومدیم تقدیم نامه‌ها که پایان بخش هر شماره روزها در راه بود فربه‎‌تر شد و شکل و شمائل خودش را شاداب‌تر پیدا کرد و در واکنش‌هایی که از شنوندگانم گرفتم بیشتر مورد توجه قرار گرفت و این درخواست خرد خرد قوت گرفت که این ها را جداجدا هم منتشر کنیم.

حالیا شما صدای مرا به این مقصود می‌شنوید. اکنون تقدیم نامه شماره بیست و نه که در تاریخ ۴ آذر ۱۴۰۰  منتشر شده  پیشکش به  خانم  کتایون مزداپور

بیست و نهمین نمره پادپخش روزها در راه رو به بانوی پژوهشگر، اسطوره‌شناس، مترجم متون ایران باستان و استاد و آموزگار سرکار خانم دکتر کتایون مزداپور پیشکش می کنم. خانم مزداپور در 1322 در یزد  در خانواده ای از بهدینان به  دنیا آمدند و تحصیلات خودشون رو تا پیش از ورود به دانشگاه در مدارس گیو و انوشیروان دادگر و همایون گذروندند و بعد در دانشگاه تهران رشته علوم اجتماعی رو خوندند. از سال 49 و با ورود به رشته فرهنگ، زبان‌های باستانی و زبان‌شناسی همگانی آشنایی خانم مزداپور با مرحوم مهرداد بهار که شماره شانزده روزها در راه رو به ایشون تقدیم کردیم  به صورت جدی شکل گرفت و این آشنایی ثمرات زیادی برای فرهنگ ایران به ارمغان آورد. خانم مزداپور به دعوت دکتر مهرداد بهار به فرهنگستان دوم زبان و ادب فارسی رفتن و در آنجا به مطالعه و پژوهش‌ها در حوزه تخصصی خودشون مشغول شدند انجام دادند. مزداپور پیوندی دیرینه و عمیق با مرحوم دکتر مهرداد بهار داشت. چنانچه تا به امروز در کارهای پژوهشی و اساطیری، نام این دو تن همواره در کنار هم دیده می‌شود. از شاخص‌ترین اثر مشترک این دو استاد، می‌توان به کتاب برجستهٔ «پژوهشی در اساطیر ایران» اشاره کرد که نوشتهٔ بهار است و ویرایش پژوهشی آن بعد از مرگ بهار ب خانک مزداپور بوده و یادداشت‌هایی را به همراه یک بخش کوتاه ترجمه به آن افزوده است. مزداپور کار با بهار را زندگی کردن می‌دانست و همواره از او به نیکی یاد می‌کند. کتاب داغ گل سرخ از دیگر  کتاب‌های مزداپور در زمینه اسطوره است که طی پانزده مقاله‌ها می توان با جنس نگاه او در  این زمینه آشنا شد.

می‌توان گفت حیطه مطالعاتی و تحقیقی مزداپور، بر مباحثی پیرامون «اساطیر»، «متون و زبان‌های ایرانی»، «شاهنامه» و مطالعات «زرتشتی» و «زنان» استوار است و دغدغه داشتن نسبت به مسائل زنان به خوبی در آثار او مشهود است.

استاد کتایون مزداپور، سالهاست که پیگیر حفظ و نشر نسخه‌های خطی مربوط به ایران باستان است. . او دل‌نگران از بین رفتن این نسخه‌هاست که  معمولا به زبان‌های باستانی ایران مانند اوستایی و پهلوی نوشته شده‌اند ، چراکه بیشتر آنها در شرایط نامناسب در مکان‌هایی از قبیل خانه‌های زرتشتیان ایران و هند هستند و تنها تعداد معدودی از آنها در کتابخانه‌ای با شرایط مناسب نگهداری می‌شوند. با همین انگیزه، او «بنیاد دستنوشته‌های کهن» را تاسیس کرد. هدف از تأسیس این بنیاد شناسایی و جمع‌آوری و حفاظت از متون قدیمی و نسخه‌های خطی است. او خود دراین باره می‌گوید: «در حقیقت با این کار سعی داریم شناختی به مردم بدهیم تا متن‌های قدیمی را که در خانه‌های خود دارند و در حال پوسیدن و از بین رفتن است، به مراکز دولتی تحویل دهند تا به چاپ رسد و از نابود شدنشان جلوگیری شود.»

خانم مزداپور در زمینه مطالعات به دینان و زرتشتیان نیز کتاب‌ها و مقالاتی دارند. از مجموعه از ایران چه می‌دانم، کتاب «زرتشتیان»که به سفارش و پیشنهاد آقای دکتر ناصر تکمیل همایون نوشته شده نمونه ارزشمندی از تلاش های بانوی آموزگار ماست که میتوان با بهره بردن از با گوشه ای از نگاه های استاد آشنا شد .

همین جا تا سخن به پایان نرسیده باید توضیح بدهم که تقدیم‌نامه‌ی روزها در راه  بر پایه نوشته‌ها و مصاحبه‌ها و تک‌نگاری‌هایی که از استادان یا در ستایش استادان نوشته شده و یا حاصل موانست خودم با  برخی از آن با بزرگواران یا فرزندگان‌شان بوده. همین‌طور یادداشت‌های روانشاد ایرج افشار در کتاب نادره کاران، یا نوشته‌های دوستم میلاد عظیمی در کانال تلگرامی نور سیاه و مواردی از این دست.

برای هر نمره معمولا ابتدا آن چه از اون فرد در ذهن دارم رو می‌نویسم بعد گشتی لابه‌لای اوراق می‌زنم و مطالبی جمع می‌کنم و با جابجا کردن و پس و پیش کردن مطالب گردآمده صورت مطلوب روزها در راه را از دل آن برمی‌سازم.

خوشحالم که دوستانی مثل شما همراهم هستید